ขอเชิญร่วมเสวนาวิชาการ

นิเวศวิทยาจิตวิญญาณ: การปฏิวัติเงียบ?

วันพุธที่ 5 มิถุนายน 2556 เวลา 13.30-16.30 น.
ห้องบรรยายโครงการปริญญาเอก สาขามานุษยวิทยา
ชั้น 4 อาคารคณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์
[map]

นิเวศวิทยาจิตวิญญาณ (Spiritual Ecology) เป็นสาขาหนึ่งของมานุษยวิทยานิเวศ (Ecological Anthropology) มีพัฒนาการมาตั้งแต่ทศวรรษ 1960 เน้นศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความเชื่อ ศาสนา และจิตวิญญาณ กับธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม และระบบนิเวศ ตั้งแต่ระดับปัจเจกบุคคล กลุ่ม องค์กร ท้องถิ่น ไปจนถึงระดับโลก นอกจากนี้ นิเวศวิทยาจิตวิญญาณเป็นคำที่ใช้เป็นร่มสำหรับแนวทางการศึกษาที่เฉพาะลงมา เช่น Ecomysticism, Ecotheology และ Religious Environmentalism ทั้งนี้ นิเวศวิทยาจิตวิญญาณเติบโตอย่างรวดเร็วตั้งแต่ทศวรรษ 1990 เป็นต้นมา ส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากวิกฤตการณ์ด้านสิ่งแวดล้อมและภัยธรรมชาติที่ทวีความรุนแรงและมีความผันผวนยิ่งขึ้น โดยนิเวศวิทยาจิตวิญญาณชี้ให้เห็นว่าความเชื่อและศาสนาต่างๆ ในโลกมีหลักการพื้นฐานร่วมกันที่สามารถนำมาปรับใช้เป็นทางออกให้กับปัญหาสิ่งแวดล้อมได้อย่างไร หลักการที่ว่านี้คือการให้ความสำคัญกับธรรมชาติในฐานะสิ่งศักดิ์สิทธิ์ การมองธรรมชาติอย่างสัมพันธ์กับสิ่งเหนือธรรมชาติ รวมทั้งความกลมกลืนกันระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ

ศาสตราจารย์ Leslie E. Sponsel นักมานุษยวิทยานิเวศ จากมหาวิทยาลัยฮาวาย ประเทศสหรัฐอเมริกา เป็นผู้มีบทบาทสำคัญในการพัฒนาองค์ความรู้ด้านนิเวศวิทยาจิตวิญญาณ หนังสือเล่มล่าสุดของเขา Spiritual Ecology: A Quiet Revolution ซึ่งวางจำหน่ายเมื่อปีที่ผ่านมาเป็นการรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับประวัติศาสตร์และพัฒนาการของแนวคิดด้านสิ่งแวดล้อมของผู้นำศาสนา ผู้นำจิตวิญญาณ นักคิด นักปรัชญา และขบวนการสิ่งแวดล้อมต่างๆ พร้อมกับชี้ให้เห็นว่าจะสามารถปรับใช้แนวคิดเหล่านี้ในการคลี่คลายปัญหาสิ่งแวดล้อมที่ทวีความรุนแรงและซับซ้อนขึ้นได้อย่างไร

ศูนย์ศึกษาสังคมและวัฒนธรรมร่วมสมัย คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ มีพันธกิจในการเผยแพร่ความรู้จากสาขาวิชาที่เกี่ยวข้องสู่สาธารณะเพื่อช่วยคลี่คลายปัญหาที่สังคมกำลังประสบอยู่ ไม่ว่าจะเป็นในด้านสังคม วัฒนธรรม การเมือง หรือสิ่งแวดล้อม เห็นสมควรจัดกิจกรรมเสวนาทางวิชาการเรื่อง “นิเวศวิทยาจิตวิญญาณ: การปฏิวัติเงียบ?” เพื่อให้ศาสตราจารย์ Sponsel ได้เสนอภาพรวมเกี่ยวกับแนวทางการศึกษานิเวศวิทยาจิตวิญญาณรวมทั้งนำเสนอเนื้อหาจากหนังสือ Spiritual Ecology: A Quiet Revolution โดยมีนักวิชาการไทยที่ศึกษาในประเด็นที่เกี่ยวเนื่องร่วมแสดงความคิดเห็นด้วย ซึ่งนอกจากจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาความรู้ด้านมานุษยวิทยานิเวศและมานุษยวิทยาประยุกต์ในประเทศไทย ยังเป็นประโยชน์ต่อการหาแนวทางแก้ไขปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมของประเทศด้วยในเวลาเดียวกัน

กำหนดการ

13.00-13.30 น. ลงทะเบียน

13.30-13.40 น. กล่าวเปิดงานและแนะนำวิทยากรโดย
อาจารย์ ดร.อนุสรณ์ อุณโณ
ผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาสังคมและวัฒนธรรมร่วมสมัย
คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

13.40-16.00 น.

การเสวนาวิชาการ

“นิเวศวิทยาจิตวิญญาณ: การปฏิวัติเงียบ?”

วิทยากร

Professor Leslie E. Sponsel
Department of Anthropology, University of Hawai’i

ร่วมเสวนาแลกเปลี่ยนโดย

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ฉวีวรรณ ประจวบเหมาะ
นักวิชาการอิสระ

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ นุกูล รัตนดากุล
ที่ปรึกษาพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ธรรมชาติและเครือข่ายเรียนรู้ท้องถิ่น
มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี

ดำเนินรายการโดย

อาจารย์ ดร.อนุสรณ์ อุณโณ
คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

16.00-16.30 น. อภิปราย/ซักถาม

หมายเหตุ บรรยายเป็นภาษาอังกฤษ สรุปความภาษาไทย